کاکادو (Cockatoo)

طوطی کاکادو از راسته طوطی‌سانان می‌باشد و به‌دلیل زیبایی خاص خود هر علاقه‌مندی را به خود جذب می‌کند. کاکادو یا کاکاتو با نام رایج آن در ایران یعنی باراتا دارای یک ویژگی منحصربه‌فرد است که در اکثر یا بهتر بگوییم در تمامی آنها این ویژگی وجود دارد و آن تاج یا کاکل روی سر می‌باشد که به هنگام تحریک شدن اعم از خوشحالی، ترس، جلب توجه و… آن را برافراشته و جلوه زیبایی از آن را خواهید دید. در ایران و بعضی کشورهای دیگر اکثر فروشندگان کاکادوها را به نام باراتا می‌شناسند.
کاکاتوها پرندگانی سرزنده، زیبا و باهوش هستند. آنها به‌راحتی با شما ارتباط برقرار کرده و خود را به شما وابسته می‌بینند. شخصیت اجتماعی و وابسته در آنها به این معنی است که در طول روز باید وقت زیادی را با آنها بگذرانید و نباید در منزل برای ساعات طولانی تنها باشند. آنها به‌سرعت عصبی می‌شوند و به خود یا شما آسیب می‌زنند، گاها دیده شده که کاکاتوی عصبانی به صاحب خود حمله کرده و به او آسیب زده است. آنها روحیه ظریف و شکننده‌ای دارند و رفتار با آنها نیازمند مهارت و دقت فراوان است به همین دلیل نگه‌داری از آنان برای مبتدی‌ها توصیه نمی‌شود. آنها همچنین بسیار باهوش، مرموز و عاشق حل مسئله و بازی هستند.
آنها با کودکان رابطه خوبی ندارند و ممکن است آسیب‌های جدی به آنها وارد کنند.
بیست و یک گونه طوطی کاکادو وجود دارد. معروف‌ترین آنها کاکادوی صورتی، کاکادوی گوفین، همچنین کاکادوی کاکل نخلی و کاکادوی سفید با تاج زرد می‌باشند. تمام گونه‌های کاکاتو را می‌توان در استرالیا، مالزی، فیلیپین، گینه‌نو و جزایر اقیانوس آرام یافت. آنها تمایل به زندگی در زمین‌های کشاوزی وسیع دارند.
کاکادوها پرندگانی باهوش و احساساتی هستند و زندگی با یک طوطی کاکادو همانند زندگی با یک کودک دو ساله می‌باشد. باراتاها می‌توانند به شدت پرسروصدا باشند مثلا هنگامی که می‌خواهند جلب توجه کنند یا حتی در زمان‌های خاصی از روز شروع به جیغ کشیدن می‌کنند (هنگام طلوع یا غروب آفتاب). همین موضوع از محبوبیت آنها می‌کاهد. آنها توانایی یادگیری تعداد کمی کلمه و صوت را دارند.
به‌منظور جلوگيري از تخريب قفس و فرار از آن كاكاتوها به قفسي مقاوم احتياج دارند.
کاکادوی دست‌آموز به آیتم‌هایی کافی نیاز دارد تا آنها را بجود و تخریب کند. کاکادو نسبت به گونه‌های دیگر طوطی بیشتر به صاحبش وابسته است و همانطور که اشاره شد ممکن است برای جلب توجه جیغ بکشد و سروصدا کند. کاکادوی تازه وارد به خانه نباید دائما مورد توجه قرار گیرد و باید به آن فرصت کافی برای بازی و وقت گذراندن با افراد خانه را داد. این طوطی‌ها به خاطر مشکلات شخصیتی ممکن است شروع به کندن پرهای خود بکنند که این مورد در کاکادوی صورتی بیشتر شایع است.
تاج روی سر کاکادو علاوه بر نشان دادن احساسات، برای موارد دیگر نیز استفاده می‌شود. هنگام آرامش یا غذا خوردن تاج سر جمع شده و به بدن پرنده نزدیک می‌شود. هنگامی که کاکادو بخواهد دیگران را با اندازه خود مورد تاثیر قرار بدهد، بال‌ها و همچنین تاج خود را کاملا باز می‌کند. همچنین هنگامی که طوطی قصد دارد خود را گرم کند تاج خود را باز کرده تا هوا را میان پرهای آن به دام بیندازد.
آ‌نها در طبیعت 30-70 سال عمر می‌کنند که این عدد بسته به گونه آنها متفاوت می‌باشد.

ویژگی‌ها

ظاهری: طوطی‌های باراتا عموما اندازه‌ای متوسط یا بزرگ دارند، تاجی بسیار زیبا دارند که زیبایی پرنده را
چندین برابر می‌کند .
کاکاتوها عمدتا به رنگ خاکستری، مشکی و یا سفید دیده می‌شوند و نسبت به سایر طوطی‌های بزرگ تنوع رنگی کمتری دارند. برخی گونه‌های این طوطی لکه‌هایی به رنگ زرد، صورتی و قرمز روی پرهای دم و یا تاج خود دارند. نژاد  galah بدنی متمایل به صورتی دارد.
برخی گونه‌ها یک حلقه رنگی به دور چشم‌ها نیز دارند.

تکلم: مهارت کاکاتوها در تکلم اگرچه به طوطی خاکستری و دیگر هم‌سانان خود نمی‌رسد اما قادرند کلمات و یا هر صدای دیگر را تقلید کنند. دامنه کلماتی که یک کاکاتو می‌تواند صحبت کند بستگی به میزان تمرین شما با آن دارد. توانایی تکلم در کاکاتوها بستگی به گونه و میزان هوش و تمرین آن می‌باشد. در بین کاکاتوها، گونه‌های Galah ،sulfur-crested و long-billed مهارت بیشتری در تکلم دارند.
به یاد داشته باشید که ممکن است کاکاتوها کلماتی را به‌طور مکرر و با صدای بلند در طول روز تکرار کنند و این برای شما و یا همسایه‌ها آزاردهنده است.

تولیدمثل: پرنده نر و ماده پس از انتخاب جفت معمولا تا آخرین لحظه عمر، با هم می‌مانند.
پیش از تخم‌گذاری و حین آن لازم است پرنده ماده میزان کلسیم بدن خود را تنظیم کند. برای این منظور می‌توانید از پودر صدف به‌صورت مخلوط در غذا و یا مکمل‌هایی که در آب حل می‌شوند استفاده کنید. میزان مصرف را با دامپزشک در میان بگذارید.
دراکثر گونه‌های کاکاتو، والدین هر دو از جوجه‌های خود مراقبت می‌کنند، در کاکاتوی سیاه این اتفاق فقط توسط جنس ماده رخ می‌دهد. پرنده ماده در هر نوبت 2-5 تخم می‌گذارد و به مدت 30-35 روز روی آنها می‌خوابد. جوجه‌ها پس از 6-8 هفته می‌توانند لانه را ترک کنند و زندگی مستقلی داشته باشند.
پس از تولد جوجه‌ها لازم است روزانه غذاهای متنوع و مقوی در اختیار مادر قرار گیرد تا جوجه‌ها را تغذیه کند. تخم‌مرغ پخته، جوانه حبوبات، ذرت پخته و جوانه گندم در قفس قرار دهید تا با آنها جوجه‌هایشان را تغذیه کنند. در این زمان لازم است والدین، مکمل‌های غذایی مصرف کنند که باید زیر نظر دامپزشک انجام شود.

تعیین جنسیت: تعیین جنسیت کاکاتوها کار نسبتا سختی است. شباهت ظاهری فراوان نرها و ماده‌ها در بسیار از گونه‌های کاکاتو دیده می‌شود. رنگ بدن طوطی‌های ماده تا حد زیادی مشابه نرها است و فقط کمی کدر و مات‌تر می‌باشد که تشخیص آن به مهارت زیادی نیاز دارد.
تعیین جنسیت برخی گونه‌ها به‌واسطه رنگ چشم آنها صورت می‌گیرد، ماده‌ها رنگ چشم قرمز تا شرابی و در نرها به رنگ قهوه‌ای سوخته می‌باشد.

مراقبت و نگه‌داری

فضای نگهداری کاکاتو باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا پرنده بتواند پرهایش را کاملا باز کند و دم آن با زمین تماس نداشته باشد. اگرچه فراهم کردن چنین قفسی در آپارتمان کمی سخت به نظر می‌رسد ولی باید توجه داشته باشید که آنها در طول روز نیاز دارند تا پرواز کنند و اگر قفس آنها کوچک است باید از آن خارج شوند در غیر این صورت افسردگی و بیماری‌های روحی اجتناب‌ناپذیر هستند.
قفس باید از جنس آهن و با ضخامت زیاد باشد، آنها قادرند حتی میله‌های آهنی نازک را با منقار بشکنند. بدنه قفس باید دارای رنگ کوره‌ای و یا فاقد رنگ باشد زیرا با منقار خود، رنگ را می‌‌جوند و می‌خورند.
آنها جنب‌وجوش نسبتا زیادی دارند، استفاده از میله‌های چوبی و طناب‌ها در قفس به آنها کمک می‌کند تا تحرک بیشتری داشته باشند.
کاکاتوها در طول شب احتیاج به حدود 10-12 ساعت خواب دارند و نباید حین خواب بیدار شوند. مکان استراحت آنها باید در طول شب کاملا تاریک و بدون سروصدا باشد.
گرده پر این پرنده می‌تواند برای کودکان و یا افراد مسن به عنوان آلرژن عمل کند و سبب آلرژی شود. این یکی از خصوصیات پوشش بدن آنهاست و نباید با بیماری اشتباه گرفته شود. برای کاهش میزان این گرده‌ها توصیه می‌شود هفته‌ای یک‌بار پرنده خود را حمام کنید. برای حمام از هیچ شامپو و یا ماده شیمیایی استفاده نکنید، آب ولرم کافی است.
کاکاتوها علاقه زیادی به جویدن اجسام دارند، منقار قوی آنها می‌تواند به‌راحتی وسایل منزل را خرد کند بنابراین فراهم کردن اسباب‌بازی‌های چوبی قابل جویدن می‌تواند این نیاز آنها را تا حدی رفع کند. اسباب‌بازی باید به گونه‌ای باشد که پرنده بتواند آن را با پایش بگیرد و با منقار آن را بجود ضمنا سعی شود که اسباب‌بازی فاقد رنگ‌های مصنوعی باشد زیرا در صورت ورود به بدن پرنده می‌تواند خطرآفرین باشد. دقت کنید که اندازه اسباب‌بازی باید به گونه‌ای باشد که پرنده نتواند آن‌ را ببلعد، وسایل کوچک می‌توانند سبب خفگی کاکاتوها بشوند.
کاکاتوها در طول روز به حدود 3-4 ساعت بازی و تمرین در خارج از قفس دارند، آنها نیازمند توجه و حمایت شما هستند و دوست دارند با شما وقت بگذرانند. اگر نمی‌توانید این وقت را در اختیارشان بگذارید طوطی کاکاتو گزینه مناسبی برای شما نیست. آنها روحیه حساسی دارند و اگر احساس کنند نسبت به آنها بی‌توجه هستید، نارضایتی خود را با نوک گرفتن و یا جیغ‌های ممتد و گوش خراش نشان می‌دهند.
آنها پرندگانی اجتماعی و مهربان هستند. میزان آموزش‌پذیری بالا و همچنین توانایی تکلم و تقلید صدا سبب شده تا در بین طوطی‌های بزرگ، گزینه مناسبی برای نگه‌داری به‌حساب بیایند.
یکی از عادات بد آنها این است که در صورتی که حوصله‌شان سر برود جیغ می‌کشند و همسایه‌ها را آزار می‌دهند.

تغذیه: در طبیعت عمده غذای کاکاتوها را آجیل‌ها و دانه‌ها تشکیل می‌دهند. کاکاتوهایی که در منزل نگه‌داری می‌شوند نیازمند تنوع غذایی فراوان می‌باشند. پلیت‌های تجاری مخصوص می‌توانند به‌عنوان وعده‌های غذایی اصلی در روز مصرف شوند، این پلیت‌ها حاوی مواد لازم بدن پرنده می‌باشند و طوطی را تا حدی از مصرف مکمل‌ها بی‌نیاز می‌کنند. به‌عنوان میان وعده و تنوع غذایی می‌توانید از تکه‌های میوه تازه و سبزیجات پخته شده و خام استفاده کنید. حبوبات نیز از جمله غذاهای محبوب کاکاتوها می‌باشد. تا حد امکان سعی کنید از دانه‌ها و آجیل‌ها به‌مقدار کم در روز و به‌عنوان تشویقی استفاده کنید، دانه‌ها به‌علت میزان چربی بالا در دراز مدت سبب آسیب به سیستم گوارشی پرنده و بروز مشکلات کبدی و چاقی می‌شوند و از آنجا که در منزل فضای مناسب و کافی برای پرواز و فعالیت پرنده وجود ندارد، بی‌تحرکی نیز بر این مشکلات می‌افزاید.
به‌منظور داشتن پرنده‌ای سالم و قوی رعایت شرایط تغذیه‌ای سالم برای پرنده بسیار مهم می‌باشد. تغذیه مانند هر پرنده دیگری باید سرشار از انواع ویتامین‌ها، پروتئین و تمام مواد معدنی باشد، یعنی شما باید پرنده خود را با انواع سبزیجات، میوه‌ها، خشکبار، حبوبات، دانه‌ها و به‌خصوص غذایی مخصوص کاکادو‌ها تغذیه نمایید.
غذای مخصوص کاکادوها با نام‌ها و برندهای مختلفی به فروش می‌رود، هنگام تغذیه پرنده با این مکمل باید دقت کنید که همراه آن از انواع دانه‌ها و میوه‌ها نیز استفاده کنید زیرا مصرف مکمل به‌تنهایی مشکل‌ساز خواهد بود. انواع حبوبات مانند نخود، لوبیا، عدس، لوبیا چیتی پخته شده، تخم‌مرغ آب‌پز، سیب‌زمینی آب‌پز، هویج آب‌پز شده و سایر سبزیجات مانند کلم، کاهو، خیار، کلم بروکلی، اسفناج، کرفس و … برای پرنده مناسب می‌باشد. همچنین دانه‌هایی مانند تخم کتان، تخم ارزن، تخم آفتاب‌گردان، تخم کدو، بادام، گردو، فندق، بادام‌زمینی با پوست و … برای پرنده مناسب می‌باشد و خصوصا دانه‌ها باید با پوست در اختیار پرنده قرار گیرد تا خودش برای پوست کندن آن تلاش کند، زیرا هم سرگرمی می‌باشد و هم منتقار او را تقویت می‌کند. همچنین به‌منظور ایجاد تنوع غذایی در تغذیه او بهتر است هفته‌ای دو الی سه مرتبه کاکادو را با انواع میوه‌ها مانند پرتقال، سیب، هلو، شلیل، توت فرنگی، گلابی، موز و … تغذیه کنید.
دقت کنید که روزانه باید سه وعده غذا به او بدهید و غذای او نباید تکراری باشد. پس در هر وعده غذایی ترکیبی از انواع دانه‌ها و سبزیجات مختلف به او بدهید. غذاهای بسیار شور و یا بسیار شیرین مانند کیک و کلوچه، شیرینی‌جات، چیپس و پفک برای کاکادوها مضر می‌باشد و او را بیمار خواهد کرد، بنابراین قفس پرنده را دور از دسترس کودکان به‌خصوص مهمانان قرار دهید.
بهتر است میزان غذای مصرفی روزانه پرنده خود را زیر نظر بگیرید و به همان مقدار غذا برایش فراهم کنید. سعی شود غذای اضافی در قفس نباشد، غذای مانده مستعد آلودگی می‌باشد.
آنها علاقه دارند با غذای خود بازی کنند و تمایل به جویدن غذای خود دارند، تکه‌های میوه و یا سبزیجات را طوری برش دهید که بتوانند آن ‌را بجوند و لذت ببرند.

بیماری‌ها: پرکنی در کاکاتوها نسبتا شایع است و عمدتا به‌دلیل بی‌توجهی و عدم اختصاص وقت کافی برای آنهاست. البته پرکنی می‌تواند نشانه بیماری نیز باشد که احتمال کمتری دارد.
آنها نسبت به بیماری‌های مرتبط با دستگاه ایمنی که عمدتا ویروسی هستند، بیماری پر و منقار (pbfd) و bumblefoot مستعد هستند.
اضافه وزن و چاقی در اکثر کاکاتوهای خانگی دیده می‌شود که می‌تواند سبب مشکلات گوارشی و کبدی در آنها بشود.

منابع

pethc.ir
onlypet.ir
Setare.com
Lafeber.com
Easy-bator.com
thesprucepets.com
Animals.sandiegozoo.org

گردآورنده: فرزین کاظمی لیف شاگرد