گوپی (نام علمی: Poecilia reticulata) نام یک گونه از سرده ماهی مولی از تیره رنگینماهیان است. این ماهی بومی ونزوئلا، ترینیداد و نواحی گرمسیری و استوایی میباشد. گوپیها در مناطقی از آمریکای جنوبی نظیر رودخانههای برزیل و گینه نیز دیده میشوند. رودخانههای آمریکای جنوبی محل مناسبی برای زندگی و تولیدمثل میباشند.
طول بدن ماهی، در مادهها به ۶ و در نرها به ۳ سانتیمتر میرسد. ماهیهای نر دارای رنگهای متنوع و زیبا بوده و بالههای پشتی و مخرجی آنها دارای اشکال گوناگون میباشد. از این ماهی بهمنظور کنترل تعداد تخم و نوزاد حشرات استفاده میشود. در آکواریومها بسیار مقاوم بوده و تغذیه و تکثیر آنها نسبتاً آسان است. این ماهیها هیچگونه مزاحمتی برای سایر ماهیهای آکواریوم ایجاد نمیکنند. نرها همواره از مادهها مراقبت میکنند و در هر فرصت ممکن است اسپرم خود را به آنها منتقل نمایند. اسپرم حاصل از یکبار انتقال میتواند تا ۶ بار تخمها را بارور نماید.
گوپیها ماهیان کوچک، بانمک و پرجنبوجوشی هستند. گوپیها با رنگها و طرحهای جذاب یکی از اولین گزینههای نگهداری در آکواریومهای خانگی میباشند. گوپیها را بهواسطه رنگهای جذاب به نام ماهی رنگینکمان نیز میشناسند.
امروزه، گوپیها در تمامی نقاط جهان در آکواریومها نگهداری میشوند. از گوپیها برای کنترل جمعیت پشهها استفاده میشود. این ماهی از لاروهای حشرات تغذیه میکند و از طریق ازدیاد جمعیت گوپیها میتوان جلوی رشد جمعیت پشهها را گرفت.
گوپیها در سایزهای مختلف و الگوهای متفاوت رنگی در بالهها و روی بدن قابل مشاهده هستند. الگوهای متفاوت رنگی از قسمت پشت بدن تا زیر شکم ادامه دارند، سر و قسمتهای بالایی بدن معمولا روشنتر از نواحی شکم میباشد. آناتومی باله دمی در گوپیها بسیار متنوع میباشد. باله دمی زوج، بادبزنی و چتری انواعی از آنها میباشند. طول عمر گوپیها بسته به شرایط نگهداری بین 2-5 سال میباشد. مقاومت بالای گوپیها به تغییرات دمایی و شیمیایی آب و همچنین هزینه کم نگهداری سبب شده تا بسیار محبوب باشند.
طول عمر
2-5 سال
رژیم غذایی
همهچیزخوار
اندازه
3-6 سانتیمتر
خاستگاه
آمریکا جنوبی
مراقبت و نگهداری
نگهداری از گوپی به عنوان حیوانخانگی بسیار ساده و بهصرفه میباشد. حتی اگر تا به حال تجربه نگهداری از ماهیان آکواریومی را نداشتهاید، گوپیها پیشنهاد مطمئنی بهنظر میآیند. جثه کوچک گوپیها به شما این امکان را میدهد تا با کمترین فضای ممکن آکواریوم خود را راهاندازی کنید. گوپیها ماهیانی صلحطلب و اجتماعی هستند و بهتر است آنها را به صورت گروهی نگهداری کنید. سعی کنید به ازای هر 1 ماهی نر 2 یا 3 ماهی ماده در تانک نگهداری کنید تا شانس به دنیا آمدن نوزادان بیشتر و سالم فراهم شود و همچنین ماهیان شما سالمتر و شادابتر باشند. توجه داشته باشید که گوپیها در عین حال که صلحطلب هستند، قلمروطلب نیز هستند. پس هنگام اضافه کردن ماهی جدید به آکواریوم ممکن است به آن حمله کنند. به منظور جلوگیری از این حالت، آکواریوم را از صخرهها و گیاهان طبیعی و مصنوعی پر کنید تا مکان مخفی شدن برای ماهی جدید فراهم شود.
آکواریوم: آکواریوم گوپیها باید دارای سیستم تصفیه مناسب و سیستم تامین دمای اتوماتیک باشد. فراهم کردن اکسیژن کافی در طول روز و همچنین دمای بین 26-30 درجه برای آکواریوم ضروری است. هرچه آکواریوم شما شلوغتر باشد احتمال زنده ماندن نوزادان و درگیری بین ماهیان کمتر است. از گیاهان طبیعی بیشتری در آکواریوم استفاده کنید تا علاوه بر تامین اکسیژن، فضای کافی برای مخفی شدن نوزادان را نیز فراهم کند. در غیر این صورت ممکن است نوزادان توسط والدین خورده شوند.
تعبیه نور کافی برای آکواریوم درحفظ سلامت و شادابی گوپیها موثر است. هنگام شب که چراغها خاموش است بهتر است نوری ملایم، فضای تانک را روشن کند. گوپیها به تغییرات نوری بسیار حساس هستند و موجب سکته و استرس در آنها میشود. نورهای سفید و زرد و آبی یا ترکیبی از این نورها علاوه بر تامین نور مورد نیاز ماهیها و گیاهان به زیبایی آکواریوم شما کمک بسیار میکند.
آکواریوم باید به دور از نور مستقیم خورشید و یا منبع صوتی شدید قرار داده شود. آشپزخانه نیز مکان مناسبی نمیباشد. سعی کنید تا حد امکان آکواریوم را در مکانی قرار دهید که رفتوآمد کمتری باشد.
گوپیهای جوان و بالغ علاقه زیادی به بازی در فضای آکواریوم دارند، بنابراین سعي کنید فضای تانک شلوغ و پرپیچوخم باشد.
بهترین دما برای زندگی و تولیدمثل گوپیها 26-30 درجه میباشد. در کنار گوپیها میتوانید از گورامیها، پلاتیها، مولیها و زبراها نگهداری کنید.
گوپیها نباید در معرض جریان آب شدید قرار بگیرند و سعی شود سیستم اکسیژنرسانی و تصفیه به گونهای باشد که تغییر جریان کمی در آب مشاهده شود.
تغذیه: عمده غذای گوپی را گیاه و غذاهای گیاهی تشکیل میدهند. پلیتها آماده تجاری، لاروهای خشکشده حشرات، کرمهای خونی و میگوهای خشکشده نیز میتواند مورد استفاده قرار گیرد. گوپیها میتوانند تا 1 هفته بدون غذا زنده بمانند ولی این به معنی این نیست که به آنها غذای کمی بدهید، 2 یا 3 وعده کوچک در روز بهترین حالت غذادهی به آنها میباشد. سعی کنید هر وعده غذایی به گونهای باشد که غذای اضافی کف آکواریوم باقی نماند.
استفاده از گیاهان طبیعی در آکواریوم علاوه بر تامین اکسیژن مورد نیاز ماهی، غذای آنها را نیز تامین میکند.
این ماهی مانند بسیاری از زندهزاها میتواند انواع ترکیبات غذایی را دریافت کند. تغذیه با مواد پروتئینی و ویتامینها میتواند در روند رسیدن به بلوغ مؤثر باشد، بهطوری که گفته میشود بهتر است ماهیها از ۲ ماهگی به بالا از غذای با حداقل پروتئین ۴۰٪ بهرهمند گردند. بهتر است از ۲ ماهگی به بالا غذای زنده نظیر: آرتمیایبالغ، کرم توبیفکس و کرم خونی استفاده شود. بهتر است از ماه سوم از قطره ویتامین که بهصورت محلول میباشد نیز استفاده گردد. به کارگیری غذاها با مواد رنگدانهدار نظیر کاروتنوئیدها نیز میتواند در تغییر رنگ مولدین مؤثر باشد. برای این منظور هم میتوانید از غذاهای زنده استفاده کنید و هم از مواد حاوی کاروتنوئید. پیشنهاد میشود از غذاهای ترکیبی ساخته شده با هویج استفاده کنید، بدین صورت که یک غذای ترکیبی شامل مواد پروتئینی نظیر جگر را پس از چرخ کردن، با افزودن هویج آن را مجدداً چرخ نمائید بهطوری که کاملاً نرم شده باشد سپس آن را به مصرف برسانید. از آنجا که این غذا باعث آلودگی میگردد بایستی در به کارگیری آن دقت لازم را به عمل آورد.
تولیدمثل: تولیدمثل گوپیها بسیار آسان و ساده میباشد. گوپیهای با جثه بزرگتر و رنگهای درخشانتر را برای تولیدمثل انتخاب کنید تا نوزادان بیشتر و سالمتری داشته باشید. بهمنظور تولیدمثل میتوانید گوپیها را به تانک جداگانه ای منتقل کنید و تا به دنیا آمدن نوزادان صبر کنید و آنگاه والدین را جدا کنید. اگر قصد ندارید از تانک دیگری استفاده کنید، فضای تانک را با گیاهان طبیعی فراوان پر کنید تا فضای کافی برای مخفی شدن نوزادان وجود داشته باشد. گوپی ماده در هر بار زایمان بین 20-200 نوزاد به دنیا می آورد و این عدد به سن و میزان سلامت ماهی بستگی دارد. نوزادان پس از 2 ماه به بلوغ کامل میرسند. ماهی ماده میتواند تا 3 ماه اسپرمهای ماهی نر را در بدن خود ذخیره کند.
تعیین جنسیت: تعیین جنسیت در گوپیها بسیار ساده میباشد، مادهها دارای جثه بزرگتر و رنگ بدن متمایل به خاکستری و دم رنگی میباشند. در مقابل نرها کوچکتر و دارای الگوهای رنگی جذاب و متنوع روی بدن و باله ها میباشند. اندام تولیدمثلی در ماهیان نر در زیر شکم بهراحتی مشاهده میشود.
حضور هر دو جنس نر و ماده در آکواریوم در روند بلوغ جنسی آنها تاثیرگذار است.
در ماهی ماده بالهی زیر شکم ماهی پهن و بزرگ است، بدن ماهی ساده و بی نقش و نگار است، در ماهی ماده حامله شکم متورم و زیر آن خال سیاه رنگ ممکن است مشاهده شود.
در ماهی نر بالهی زیر شکم کشیده شده و بهصورت اندام جنسی درآمده، ماهی نر باریکتر و لاغرتر از ماهی ماده است، دارای نقش و نگار فراوانتری نسبت به ماهی ماده است.
تکثیر:
- روش اول : استفاده از تانک متراکم از گیاه
در صورتی که از تانک استفاده شد، بهتر است با گیاهان طبیعی دکوربندی شود وبعد از انتقال گوپیها به آن و تغذیه مناسب آنها با غذاهای مقوی (بهتر است در هفته یک یا دو بار به آنها غذای گوشتی مانند دل گاو چرخشده بدهید) عمل لقاح توسط گوپیها انجام شده و پس از مدتی شاهد خواهید بود که شکم ماهی ماده متورم شده است و ماهی در مرحلهای که قرار دارد زایمان خواهد داشت و بچه گوپیها به کف و زیر گیاهان و دکورها پنهان میشوند البته ریسک این روش زیاد است و ممکن است در انتها بچه گوپی زیادی برای شما باقی نماند اما مطمئنا این روش برای ماهی ماده بسیار ایدهال و کماسترس است. - روش دوم: استفاده از زایشگاه
اگر دوست دارید بازدهی بالایی داشته باشید بهتر است از روش زایشگاه استفاده کنید. در این روش بعد از انتقال گوپیها به آکواریوم تکثیر و انجام عمل لقاح با نزدیک شدن به زمان زایمان ماهی ماده علائمی را مانند متورم شدن شکم ماهی ماده، سیاه شدن انتهای شکم که نشان از وجود بچه است، حرکات آرامتر ماهی ماده و در نزدیکی زمان زایمان علائمی چون ورم شدید شکم بهطوری که مخرج ماده به شکل لوله در آماده و اصولاً ماده کنار سنگ یا گیاهی تکان تکان میخورد و… را میتوانید مشاهده کنید که شما از شب قبل باید ماهی ماده را به زایشگاه انتقال دهید تا پس از زایمان بچهها از خطر خورده شدن از طرف والدین در امان بمانند. این روش با وجود اینکه بازدهی بالایی دارد اما برای ماده چندان خوشایند نیست و استرس شدیدی به ماده وارد خواهد کرد.
بیماریها: گوپیها به تغییرات آمونیاک آب بسیار حساس میباشند. بسیار مستعد بیماریهای قارچی میباشند. این بیماری ها میتوانند سبب مرگ گوپیها بشوند. به محض مشاهده علائمی از قبیل بیحالی و لکههای سفید روی بدن و یا بالهها و دمخوره به درمان اقدام کنید.
منابع:
pethc.ir
onlypet.com
britannica.com
modestfish.com
گردآورنده: فرزین کاظمی لیف شاگرد