طوطی برزیلی (LoveBird)

طوطی پاکوتاه یا طوطی‌عشق، طوطی کوچکی با بدنی سبزرنگ و سر نارنجی، از راستهٔ طوطی‌سانان (Psittaciformes)، خانوادهٔ طوطی‌ها (Psittacidae) و سرده (جنس) مرغ عشق (Agapornis) است. طوطی‌های پاکوتاه، زیبا و جذاب و مهربان هستند. آنها شخصیت مخصوص به خود را دارند. علاوه بر شخصیت دلقک‌مانند و پرهای رنگارنگ، آنها پرندگان منظمی نیز هستند و مخصوصاً در مسئله جفت‌گیری بسیار بانظم عمل می‌کنند.
برخلاف نامش، این پرنده بومی صحرای نامیبیا در جنوب غربی آفریقا است. به تازگی این طوطی‌ها جمعیت چشمگیری در منطقه کلان‌شهری فینیکس، مرکز ایالت آریزونای آمریکا تشکیل داده‌اند. آب‌وهوای آریزونا نیز بیابانی است و به صحرای نامیبیا شباهت دارد. طوطی برزیلی در زبان فارسی نام‌های متعددی دارد و برخی به آن «طوطی کوتوله» و برخی به آن «طوطی عشق» و «لاو برد» می‌گویند. نام انگلیسی این پرنده “Lovebird”است. نام علمی این پرنده آگاپورنیس “Agapornis” است که از دو کلمه لاتینی آگاپین “agapein” به معنی عشق و اورنیس “ornis” به معنی پرنده ترکیب شده‌ است.
خاستگاه این پرنده قاره آفریقا است و از آنجا به سایر نقاط جهان ارسال شده ‌است. طوطی برزیلی جزو پرندگان زینتی محبوب خانواده‌ها به‌شمار می‌رود و اروپاییان به آن مرغ عشق می‌گویند و این تصمیم به علت این است که این پرنده به‌صورت جفت نگهداری شده و تمامی وقت خود را در کنار یکدیگر گذرانده و رابطه‌ای بسیار صمیمی بین پرنده نر و ماده وجود دارد و یک جفت معمولاً تا آخر عمر با یکدیگر زندگی کرده، برای ساعت‌های طولانی کنار یکدیگر نشسته و  یکدیگر را تمیز و آراسته می‌کنند.
طول عمر طوطی برزیلی حدود ۱۵ تا ۲۰ سال و برخی نیز معتقدند که این پرنده می‌تواند تا ۳۰ سال زندگی کند. دشواری تعیین سن پرنده سبب شده‌ است که طول عمر پرندگان وارداتی از خارج را نتوان تعیین کرد. البته این امر در مورد پرورش‌دهندگانی که طوطی خود را از پرورش‌دهندگان ایرانی تهیه می‌کنند صادق نیست چرا که معمولاً این پرورش‌دهندگان جوجه‌های خود را پس از استقلال از والدین به بازار عرضه می‌کنند و سن این نوع جوجه‌ها معمولاً کم بوده و تعیین سن آنها به‌راحتی امکان‌پذیر است، با این وجود بهتر است پرورش‌دهندگان این نوع طوطی بر روی پای جوجه حلقه‌ای فلزی قرار دهند و تاریخ تولد پرنده را روی آن حک کنند که در این صورت می‌توان از سن پرنده اطلاع دقیقی به‌دست آورد و با این کار اعتماد خریدار جلب گردیده و صاحب پرنده اطلاع دقیقی از سن پرنده خود خواهد داشت.
تاریخچه اهلی شدن این پرنده مشخص نیست و به‌نظر می‌رسد که برای اولین بار توسط بومیان آفریقا اهلی شده باشد. «طوطی برزیلی صورت قرمز» اولین گونه طوطی برزیلی بود که به اروپا وارد شد و در نقاشی‌های سده ۱۶ میلادی این پرنده دیده می‌شود. البته قابل ذکر است که تعدادی از سایر گونه‌های این پرنده بعد از سال ۱۸۰۰ میلادی شناسایی گردید و به نظر می‌رسد که ناوگان‌های نظامی کشورهای استعماری که برای تهیه برده عازم آفریقا می‌شدند، در بازگشت سعی می‌کردند که علاوه بر بردگان، پرندگان و حیوانات شگفت‌انگیز آفریقایی را به اروپا منتقل نمایند و به‌نظر می‌رسد که طوطی برزیلی نیز در این دوره وارد اروپا گردید و چندی نگذشت که به‌علت زادوولد آسان، تعداد آن در اروپا افزایش یافت. برخی از گونه‌های این پرنده نظیر: «طوطی برزیلی سیاه گونه» در سال ۱۹۰۸م و گونه «طوطی برزیلی لیلیان» در سال ۱۹۲۶م برای اولین بار به قاره اروپا وارد شدند. از تاریخ ورود این پرنده به ایران اطلاع دقیقی در دست نیست و به‌نظر می‌رسد که بیش از چند دهه از ورود آن به ایران نمی‌گذرد، این پرنده در حال حاضر پرورش‌دهندگان زیادی در ایران دارد که اقدام به تکثیر آن کرده و از آن جوجه می گیرند وآنها را به بازار فروش عرضه می‌نمایند.
طوطی‌های پاکوتاه در بین خانواده‌ها بسیار محبوب هستند، آنها نیازمند مراقبت و حمایت می‌باشند و در صورتی که به آنها بی‌توجهی شود جیغ می‌کشند. صدای جیغ آنها بسیار بلند و آزاردهنده می‌باشد. رنگ بدن آنها ظاهری زیبا و دل‌ربا به آنها می‌دهد به طوری که در نگاه اول عاشقشان می‌شوید.
گونه‌های بسیاری از این طوطی وجود دارند که البته تمامی آنها به‌عنوان حیوان‌خانگی قابلیت نگه‌داری ندارند.
شرایط نگه‌داری آسان و آموزش‌پذیری بسیار خوب سبب شده است تا طوطی برزیلی در بین خانواده‌ها بسیار محبوب باشد. هوش او به سطح پرندهٔ بزرگ‌تری مانند طوطی ماکائو می‌رسد. اگر این طوطی را از کودکی نزد خود نگه دارید و آنرا آموزش دهید، هم‌دمی مهربان و دوستی وفادار برای شما خواهد بود.

ویژگی‌ها

ظاهری: طوطی برزیلی پرنده‌ای کوچک است که اندازه آن بین ۱3 -۱۷ سانتی‌متر و وزن آن بین ۴۰- ۶0 گرم است. این طوطی کوچک‌ترین نوع طوطی در جهان بوده و از مشخصات کلی آن  می توان به ضخامت بدن، کوتاهی دم، تیزی و بزرگی نسبی منقار اشاره کرد. طوطی برزیلی، بر خلاف مرغ عشق‌ها که دم‌های بلند دارند، از یک دم کوتاه و پهن برخوردار است و همچنین جثه عریض‌تر و تپل‌تری دارد.
در طبیعت این پرنده به رنگ سبز دیده می‌شود، اما گونه اهلی آن رنگ‌های بسیار متنوعی دارد. برخی از گونه‌های طوطی برزیلی در اطراف چشم یک حلقه سفید دارند و برخی فاقد این حلقه می‌باشند. چهار گونه از این پرنده حلقه‌ای سفید رنگ به دور چشم خود دارند که این چهار گونه عبارتند از: طوطی برزیلی فیشر، طوطی برزیلی سیاه گونه، طوطی برزیلی نقابدار و طوطی برزیلی لیلیان. پنج گونه باقی‌مانده که عبارتند از: طوطی برزیلی ماداگاسکار، طوطی برزیل صورت قرمز، طوطی برزیلی صورت هلویی، طوطی برزیلی آبسینیان و طوطی برزیلی سوین درین فاقد حلقه مذکور می‌باشند.

تولیدمثل: پرنده ماده به منظور تخم‌گذاری باید حداقل 9 ماه داشته باشد. تکثیر طوطی‌های پاکوتاه در منزل بسیار آسان است، آنها والدین بسیار خوبی هستند و جوجه‌های خود را به‌راحتی بزرگ می‌کنند.
طوطی نر پیش از جفت‌گیری سعی می‌کند با رقصیدن و آواز خواندن، توجه جفت خود را جلب کند. تولیدمثل آنها در طبیعت در فصل بهار و تابستان آغاز می‌شود ولی در اسارت می‌توانند هر زمان که هر دو پرنده نر و ماده آماده باشند، انجام گیرد.
پرنده ماده پس از جفت‌گیری بین 4-6 تخم می‌گذارد و 20-25 روز روی آنها می‌خوابد. پس از به دنیا آمدن جوجه‌ها، هر دو پرنده نر و ماده آنها را تغذیه می‌کنند.
طوطی‌های پاکوتاه به نظافت خود اهمیت فراوان می‌دهند، فضای نگه‌داری آنها باید روزانه مرتب و نظافت شود. بهتر است ظرف آب و غذا را هر روز بشویید.
این طوطی تمایل زیادی به جویدن اجسام دارد، کف قفس را با کاغذ چاپ نشده بپوشانید تا در صورتی که آن‌ را جوید، جوهر وارد بدنش نشود.

تعیین جنسیت: تعیین جنسیت طوطی‌های پاکوتاه نسبتا مشکل بوده و نیازمند مهارت بالا می‌باشد. به‌طور کلی ظاهر و رنگ بدن نر و ماده ها تفاوت چندانی ندارد. مطمئن‌ترین روش، آزمایش ژنتیک است که طی آن به کمک یک قطره خون و یا یک پر پرنده به جنسیت آن پی می‌برند.
راه دیگری نیز وجود دارد، با لمس فضای بین دو نیم استخوان لگن نیز می‌توانید تا حدی به جنسیت پرنده پی‌ببرید، این روش خطای زیادی دارد و تنها پرورش‌دهندگان ماهر می‌توانند با درصد خطای پایین به آن پی‌ببرند. اگر فضای بین دو استخوان نسبتا زیاد بود، به احتمال زیاد پرنده ماده است و اگر احساس کردید این فاصله کم است یا حتی وجود ندارد پرنده شما نر است. قابل ذکر است که این روش برای پرندگان بالغ کاربرد دارد و جنسیت جوجه ها را نمی‌توان به‌راحتی مشخص کرد.

مراقبت و نگه‌داری

اگر به دنبال یک پرنده کوچک ولی با خصوصیات یک طوطی بزرگ هستید و در آپارتمان زندگی می‌کنید، لاوبردها گزینه مناسبی برای نگه‌داری هستند.
آنها حیوانات‌خانگی بسیار فوق‌العاده ای هستند، چه به صورت جفت نگه‌داری شوند و چه تکی. به هر خانه ای با سروصدا و شلوغ‌کاری، شور و نشاط می‌بخشند.
طوطی برزیلی شاید کوچک باشد، اما یک پرنده جسور و کنجکاو است و دائما جنب‌و‌جوش دارد. شکی نیست که هر طوطی برزیلی با جفت خود پیوند عمیق عاطفی برقرار می‌کند. با این حال، باید بدانید وقتی جفت می‌شوند ممکن است دیگر به شما توجه نکنند، چرا که تمام توجه آنان معطوف به یکدیگر است. یک طوطی برزیلی تنها، به تعامل اجتماعی با افراد مختلف در طول زندگی‌اش نیاز دارد. آنها دوست دارند شلوغ‌کاری کنند و اسباب‌بازی‌های خود را بجوند. یک طوطی برزیلی ماده ممکن است نسبت به قلمرو خود (قفس) حالت دفاعی بگیرد.
این طوطی ها بسیار اجتماعی هستند و در طبیعت هم عموماً به صورت دسته‌های کوچک دیده می‌شوند، به‌ همین سبب اگر فضای کافی در اختیار دارید، نگهداری از حداقل یک جفت و حتی بیش از یک جفت بسیار بهتر خواهد بود. البته در این صورت ممکن  است شاهد درگیری میان آنها باشید که کاملاً طبیعی است.
این نژاد از طوطی‌ها نیازمند توجه و مراقبت بسیار است و در طول روز زمان قابل توجهی را با آنها صرف کنید. برای نگه‌داری باید تا حد امکان قفس بزرگی را برای طوطی فراهم کنید، در غیر این صورت ممکن است طوطی از کوچکی قفس عصبانی شده و دچار مشکلات روحی فراوان شود. سعی کنید برای طوطی اسباب‌بازی فراهم کنید تا بتواند انرژی خود را تخلیه کند، این وسایل باید به گونه ای باشند تا در صورت جویده شدن مشکلی را برای طوطی ایجاد نکنند (زیرا پاکوتاه برزیلی عاشق جویدن اجسام و به‌خصوص کاغذ است). بهترین راه این است که شرایطی فراهم شود تا طوطی زمانی را بیرون از قفس بگذراند و جنب‌و‌جوش لازم را داشته باشد.
آنها بسیار کنجکاو و زیرک هستند به‌طوری که می‌توانند به‌راحتی از قفس خود فرار کنند. آنها دائما به‌دنبال راهی برای فرار می‌گردند. منقار قوی آ‌نها می‌تواند به کودکان و وسایل منزل آسیب برساند.
طوطی پاکوتاه برزیلی همان‌طور که از نام لاتینش پیداست به پرنده‌ی عشق شناخته می‌شود و این نام‌گذاری بدین خاطر است که رابطه‌ای بسیار عاطفی با جفت خود برقرار می‌کند. این موضوع بسیار حیاتی است، اگر پرنده به هر علتی جفت خود را از دست بدهد، نیازمند توجه بیشتر است و بهتر است که یک جفت دیگر برای او پیدا کنید وگرنه ممکن است حتی دست به خودکشی بزند.
آنها شما را از تنهایی در می آورند، بازی و رقصیدن با آنها بسیار لذت بخش خواهد بود. برایشان در طول روز موزیک پخش کنید و همراه آنان آواز بخوانید تا از بودن در کنار هم لذت بیشتری ببرید.

تغذیه: تغذیه ی خوب برای طوطی برزیلی مانند بسیاری از پرنده‌های دیگر به‌معنی ایجاد تعادل است. یک رژیم غذایی متعادل مواد مغذی ضروری را فراهم می‌کند: آب، پروتئین، کربوهیدرات و فیبر، لیپیدها، مواد‌ معدنی و ویتامین‌ها. رژیم غذایی که فقط شامل دانه باشد، باعث سوء‌تغذیه شده ومشکلات زیادی از جمله چاقی و بیماری‌های کبدی را ایجاد خواهد کرد. بهترین رژیم، یک رژیم غذایی فرموله‌ شده است که مواد مغذی ضروری را شامل می‌شود و به پرنده اجازه نمی‌دهد دانه‌های مورد علاقه‌اش را جدا کند و به میل خود غذا بخورد. تنوع برای پرنده‌ها حائز اهمیت است، بنابراین بهتر است رژیم غذایی فرموله ‌شده را با سبزیجات، میوه و غذاهای بدون سس و چاشنی تکمیل کنید. غذاهایی را که باید از آنها پرهیز کنید بشناسید. همچنین وجود منابع کلسیم همانند کف دریا برای سلامتی طوطی ضروری است. آنها مخصوصا در دوران تولیدمثل و تخم‌گذاری دچار کمبود کلسیم شده و در صورت عدم تامین این ماده مشکلات متعددی برایشان ایجاد می‌شود.
تخم کتان، سیاه دانه، ارزن، بذر کلم، تخم گشنیز، تخم آفتاب‌گردان و سایر دانه‌های روغنی، دانه‌های خرد شده غلات مثل ذرت و گندم، تخم‌مرغ آب‌پز، جوانه حبوبات و غلات و تکه‌های میوه و سبزیجات از جمله غذاهای آنان می‌باشد. دقت کنید که مصرف بیش از حد میوه و سبزی در طول روز می‌تواند منجر به بی‌اشتهایی و مدفوع آبکی شود.

بیماری‌ها: به‌طور کلی این نژاد در برابر بیماری‌ها مقاوم بوده و گزینه مناسبی برای مبتدیان می‌باشد. بیماری پر و منقار یا pbfd، عفونت‌های تنفسی، عدم تعادل، پرکنی، رشد غیرطبیعی منقار و کمبود ویتامین D در آنها نسبتا شایع است.
در صورت مشاهده هر گونه علائم کاهش اشتها، پرنوشی، پف کردن طولانی، عطسه‌های مکرر، تغییر رنگ غیرطبیعی مدفوع و آبکی شدن بیش از حد آن، تغییر رنگ، حالت و یا کدر شدن رنگ پرها به دامپزشک مراجعه کنید.

منابع

pethc.ir
Petha.ir
Lafeber.com
Only pet.com
Wikihow.com
Thesprucepets.com

گردآورنده: فرزین کاظمی لیف شاگرد

مطالب مرتبط:

مرغ ‌عشق (Budgerigar)

۱۰
مهر