هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
۲۱
شهر
شهر
یک بیماری ویروسی در پرندگان است که عامل آن، ویروسی از خانواده‌ی پارامیکسوویروس (PMV-1) است که ژنوم آن تنها از یک RNA تشکیل شده است و یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌ها برای پرندگان به‌ویژه ماکیان در سراسر جهان به‌شمار می‌آید. در گذشته این بیماری تلفات سنگینی را در گله‌های پرندگان ایجاد می‌کرد که به طاعون مرغی یا مرغ‌میری شناخته می‌شد. این بیماری برای اولین بار در سال 1926 در جاوه اندونزی و یکی از شهرهای انگلستان مشاهده شد و در واقع اسم یکی از شهرهای انگلستان می‌باشد، اما در ایران این بیماری برای اولین بار در سال 1329 به‌طور دقیق و آزمایشگاهی تشخیص داده شد که اولین کانون آلودگی هم از شهر تبریز گزارش گردید و کارشناسان موسسه‌ی رازی ابتدا به‌وسیله‌ی تزریق به جوجه‌های حساس و سپس با کشت ویروس در تخم‌مرغ جنین‌دار موفق به جداسازی ویروس این بیماری و شناسایی آن گردیدند.
بیماری نیوکاسل (ND) به سه حالت تقسیم می‌شود. بدخیم، متعادل و ضعیف. که علائم بیماری در هر یک از این استیج‌ها متفاوت می‌باشد اما امروزه نوع بدخیم و متعادل را به‌عنوان بیماری‌زا می‌شناسند ولی دسته ضعیف این بیماری، عموما برای موارد واکسیناسیون به‌کار می‌رود.
روش های انتقال بیماری متنوع است. این بیماری به‌سرعت بین پرندگان یک گروه منتقل می‌شود و سرعت انتشار بسیار بالایی دارد. از طریق هوا، از طریق آب آشامیدنی آلوده، از طریق جابه‌جایی وسایل آلوده بین مزارع، از طریق طوطی‌سانان و یا کلاغ‌ها و هر پرنده‌ی آزاد ناقل بیماری که علائم ندارد و در نزدیک بقیه‌ی پرندگان حاضر می‌شود. حتی حشرات همچون مگس‌ها می‌توانند ناقل مکانیکی این ویروس باشند و آن را بین پرندگان منتقل کنند. این ویروس توسط والدینی که به جوجه غذا می‌دهند نیز منتقل می‌شود. در مورد انتقال ویروس از طریق تخم به جنین اختلاف نظرها زیاد است ولی در صورتی که تخم بشکند چون مایع درون تخم آلوده است، پرنده‌ها و جوجه‌های مجاور را آلوده می‌کند. پرندگان جوان نسبت به این ویروس از همه حساس‌ترند و در معرض خطر بیشتری هستند.
واکسیناسیون
دارد
سرایت به انسان
ندارد
سرایت به سایر حیوانات
دارد
منشا
ویروسی
علائم
ظهور علائم بیماری سریع است. بین دو تا دوازده روز پس از ابتلا به ویروس علائم ظاهر می‌شوند (به‌طور میانگین پنج روز پس از آلوده شدن به ویروس، ظاهر می‌شود). در صورت تخم‌گذاری پرندگان، تخم‌ها ممکن است از لحاظ اندازه، رنگ و شکل غیرعادی باشند و همچنین امکان آبکی بودن پوسته‌ی تخم نیز وجود دارد.
اما به‌طور کلی بر اساس اینکه کدام یک از تایپ‌های این ویروس به بدن پرنده حمله کرده باشد، علائم متفاوت است.
به‌طور تیپیک علائم به صورت ترشحاتی از چشم و بینی به همراه عطسه، از دست دادن اشتها، کم شدن وزن و اسهال در پرندگان دیده می‌شود همچنین پرنده قدرت تعادل ندارد و بسیار پرسروصدا می‌شود.
اما علائم دیده شده در معاینات دقیق‌تر به این شرح می‌باشد.
در دستگاه گوارش خون‌ریزی در غشاهای سروزی (روده‌ها، سنگدان، پیش‌معده)، خون‌ریزی روی چربی‌های قلب و سنگدان، خون‌ریزی در زیر غشای سنگدان و غدد لنفاوی ناحیه سکوم می‌باشد. دستگاه گوارش معمولا خالی است زیرا جوجه آب و دان نمی‌خورد و به‌شدت بی‌اشتها می‌شود. با کالبدشکافی روده یک سری نقاط خون‌ریزی به شکل پلاک‌های کوچک یا بزرگ دیده شده است. در دستگاه تنفس، پرخونی و التهاب نای و وجود ترشحات یا حتی نقاط خون‌ریزی در آن جلب توجه می‌کند. در فرم‌های خیلی حاد، زرده داخل محوطه بطنی (در مرغان تخم‌گذار) افتاده و پاره می‌شود. کیسه‌های هوایی هم ممکن است ملتهب شده و ظاهری کدر و پرخون پیدا کنند. ادم، خون‌ریزی و حتی از بین رفتن و فساد تخمدان‌ها نیز مشاهده می‌شود. همچنین التهاب تایید می‌شود.
طی تحقیقاتی نشان داده شده است که این ویروس در گونه‌های مختلف پرنده اثرات متفاوتی دارد و در حالی که در یک گونه فقط ایجاد سرفه موقت کند، در گونه‌ی دیگر باعث مرگ‌و‌میر بسیار شده است.
تشخیص
دامپزشکان با معاینات بالینی و بر اساس تاریخچه، نشان‌های جراحات که در دستگاه‌های مختلف بدن پرنده پدیدار می‌گردد و در منطقه‌ای که این بیماری وجود دارد، می‌توانند به این بیماری مشکوک گردند اما همواره برای تایید تشخیص خود از آزمایشاتی بهره می‌گیرند. و به‌طور کلی چندین روش آزمایشگاهی مانند جداسازی ویروس در تخم‌مرغ جنین‌دار، کشت‌های بافت و روش‌های سرولوژی برای تشخیص این بیماری و سایر بیماری‌های ویروسی طیور وجود دارد (البته روش‌های مولکولی با حساسیت و سرعت بالا قابل استفاده هستند و بسیار اختصاصی عمل می‌کنند).
درمان
این بیماری درمان ندارد و باید پرنده‌ی مبتلا را از سایرین جدا کرد تا از شیوع نیوکاسل جلوگیری شود. این ویروس ممکن است تا چندین ماه در لاشه‌ی پرنده باقی بماند و باید اقدامات لازم را جهت جلوگیری از ابتلای سایرین از طریق لاشه انجام داد.
جالب است بدانید که به‌دلیل عدم درمان این بیماری در کشورهایی که طوطی‌ها را به‌طور قانونی وارد می‌کنند، پس از اعمال مقررات قرنطینه‌ای، اگر در یک یا تعدادی از آنها آلودگی به همچین بیماری‌ای گزارش گردد، تمام گله را کشتار نموده و از ورود آنها به داخل کشور ممانعت به عمل می‌آید.
پیشگیری
یکی از روش‌های مهم برای پیشگیری از این بیماری و دیگر بیماری‌های ویروسی واکسیناسیون است. واکسیناسیون برای ویروس نیوکاسل به 4 صورت انجام می‌گیرد: فرم قطره‌ای، اسپری، خوراکی و تزریقی که بهتر است از نوع کشته و روغنی (که به‌صورت دوگانه، سه‌گانه و یا چهارگانه تهیه شده باشد)، پس از مشورت با دامپزشک استفاده شود.
همچنین این نکته قابل توجه است که پرنده‌ای که خوب واکسینه شده باشد، درست است که بیماری روی آن تاثیری ندارد و باعث مرگ نمی‌شود، ولی همین پرنده ناقل بیماری است و می‌تواند دیگر پرندگان را آلوده کند. از دیگر اقدامات در خصوص پیشگیری از این بیماری این است که محیط پرنده را تمیز نگه داشت و هر روز آب و غذای سالم و تازه برای پرنده فراهم نمود.
نکاتی برای صاحبان
- در مورد ابتلای انسان و انتقال ویروس از پرنده به انسان، باید خاطر نشان کرد که تهدید جدی وجود ندارد. ولی ممکن است با خوردن گوشت آلوده علائمی همچون سردرد و آنفولانزا، برای یکی دو روز پدیدار شود.
- در صورت نگه‌داری از طوطی به نکات زیر توجه داشته باشید:
-وسایل و ظروف داخل قفس طوطی را باید همیشه تمیز و بهداشتی نگه داری کنید و برای تغذیه‌ی طوطی خود، سعی کنید از مراکز و فروشگاه‌های معتبر و مطمئن خریداری کنید و در اختیار پرنده قرار دهید.
-از قرار دادن قفس پرندگانی مثل کبوتر، قناری، مرغ عشق و ماکیان درکنار قفس طوطی خود خودداری کنید.
-به این نکته نیز توجه داشته باشید که در صورت خرید یک طوطی جدید حد الامکان به مدت دو هفته آن را قرنطینه کنید و پس از اطمینان کامل از سلامتی آن، از او نگه‌داری کنید.
-همچنین دقت داشته باشید که پرنده یا پرندگان خود را با سایر پرندگان وحشی در ارتباط نگذارید تا از خطرات احتمالی پیشگیری کنید.
منابع
pethc.ir
ivo.ir
petmd.com
Common Diseases of Companion Animals
Infectious diseases of the dog and cat by Craig E Greene
